اولین بار سال قبل، درمورد «امید» ، تنها بازمانده درناهای جمعیت غربی سیبری که برای گذران فصل زمستان به فریدونکنار می آمدند، در مقالهای در وبسایت روزنامه شرق و به قلم «صدرا محقق» خوندم (اینجا). این درنا حدود 10 سال پیش جفت خودش رو به دلیلی نامشخص اما مشخصا به خاطر دخالت های انسانی از دست میده. بعد از اون و به خاطر تکجفت بودن این نوع درنا، و اینکه درصورت از دست دادن جفت، جفت دیگری انتخاب نمیکنه، هر روز تراژیکتر به انقراض این گونه رمانتیک نزدیک میشیم. انقراضی که معتقدم بیشتر از درد نبود یک گونه جانوری، فقدان احساسات مهم انسانی رو رونمایی میکنه.
نقل قول از مقاله بالا:
آخرینبار که درناهای سیبری گروهی به ایران آمدند در زمستان سال ۱۳۸۶ بود، در آن سال سه درنای سیبری وارد تالابهای منطقه فریدونکنار شدند، اما یکی از درناها بر اثر شلیک گلوله یک شکارچی کشته شد. یک سال بعد در زمستان سال ۱۳۸۷ دو درنای سیبری باقییمانده که یکی از آنها «امید» و دیگری یک درنای ماده بود، دوباره به فریدونکنار مهاجرت کردند اما در آن سال نیز درنای سیبری «ماده» به دلیل نامعلومی از بین رفت و ناپدید شد، به این شکل تنها درنای باقیمانده از آن پرندگان، همین پرندهای است که حالا «امید» نامگذاری شده است.
در گذشته از درناهای سیبری سه گروه جمعیتی غربی، مرکزی و شرقی موجود بوده است. تنها باقیمانده از آنها جمعیت شرقی است که تابستان را در شرق سیبری تولیدمثل کرده و زمستان را در شرق چین میگذرانند. تعداد این جمعیت درناها در سالهای اخیر به شدت کاهش داشته و در معرض انقراض قراردارند. تنها جفت باقیمانده از جمعیت مرکزی آخرین بار در سال 2002 مشاهده شده و ظاهرا منقرض شده به نظر میرسند. این جمعیت تابستان را در سواحل رود اوب در غرب سیبری میگذراندند و زمستان را به هند مهاجرت میکردند. اما جمعیت غربی درناهای سیبری که آنها هم تابستان را در ساحل رود اوب میگذراندند، در زمستان، مهاجرت به شمال ایران و تالابهای فریدونکنار داشتند. از اینگونه که متاسفانه باید گفت قطعا منقرض خواهند شد تنها همین «امید» باقی مانده است. استفاده از جمعیت درناهای شرق سیبری نیز برای احیای این گونه خاص نتیجه ندادهاست.
نکته مشترک در کمشدن جمعیت و انقراض هر سه دسته درناهای سیبری وجود عوامل انسانی است. شکار بیرویه در هند و پاکستان مهمترین عامل انقراض جمعیت مرکزی این گونه نادر بودهاست. ایجاد سدهای متعدد بر روی رودخانه یانگتسه در چین باعث آسیب جدی به محیطزیست شده که زندگی تمامی جانداران آن منطقه شامل درناهای سیبری را تحت تاثیر قرارداده است. پایین آمدن سطح تالابها در فریدونکنار بدلیل برداشت بیش از اندازه برای کشاورزی نیز عامل انقراض جمعیت غربی درناهای سیبری در ایران اعلام شده است.
اما امروز بنا به گفته مسئولان، «امید» تنها بازمانده جمعیت غربی درناهای سیبری، با گذشت موعد مقرر سالانه، هنوز وارد منظقه فریدونکنار نشده است!!!